Lược sử Phật giao (song ngữ Anh-Việt)

Edward Conze qü th¿t dã làm düc di¿u tüng nhu không th¿ làm düc là gi¿i thi¿u t¿ng quát v¿ l¿ch s¿ phát tri¿n c¿a Ph¿t giáo b¿ng m¿t cách ng¿n g¿n nh¿t có th¿ düc, mà v¿n thâu tóm düc d¿y d¿ nh¿ng gì c¿n thi¿t. M¿c dù b¿n thân là m¿t Ph¿t t¿, Conze v¿n luôn gi¿ düc khöng cách khách quan c¿n thi¿t khi trình bày các v¿n d¿ v¿ l¿ch s¿ Ph¿t giáo. Hon th¿ n¿a, ngay khi d¿ c¿p d¿n các b¿ phái khác nhau, ông cung không bao gi¿ d¿ cho ngòi bút c¿a mình nghiêng v¿ theo nh¿ng khuynh hüng tu tüng mà mình dã ch¿n. Và dây chính là y¿u t¿ dã t¿o düc s¿ tin c¿y c¿n thi¿t cho m¿t tác ph¿m có tính cách s¿ h¿c nhu th¿ này. Conze cung t¿o düc cho t¿p sách c¿a mình m¿t c¿u trúc r¿t ch¿t ch¿. M¿c dù v¿i nh¿ng s¿ ki¿n khá dày d¿c di¿n ra trong hon 2.500 nam mà ch¿ v¿i không d¿y 150 trang sách Anh ng¿, ông dã không làm cho ngüi d¿c ph¿i choáng ng¿p b¿i s¿ d¿n nén c¿a chúng. B¿ng m¿t s¿ liên k¿t khéo léo, ông dã trình bày t¿t c¿ theo m¿t cách khái quát nh¿t mà v¿n bao hàm düc nh¿ng chi ti¿t c¿t lõi c¿n thi¿t nh¿t. Trong m¿t ch¿ng m¿c nào dó, tôi có c¿m giác liên tüng ngh¿ thüt trình bày c¿a ông nhu nh¿ng nét ch¿m phá d¿c dáo c¿a m¿t nhà danh h¿a th¿y m¿c. Nhung l¿ch s¿ phát tri¿n c¿a m¿t tôn giáo, nh¿t là khi tôn giáo ¿y là Ph¿t giáo, không th¿ ch¿ bao g¿m nh¿ng s¿ ki¿n, mà di¿u c¿n thi¿t và th¿m chí còn quan tr¿ng hon n¿a chính là các khuynh hüng tu tüng v¿i s¿ hình thành và phát tri¿n c¿a chúng. Và vi¿c trình bày ng¿n g¿n nh¿ng v¿n d¿ vô cùng ph¿c t¿p, da d¿ng, dôi khi r¿t tr¿u tüng này th¿t không d¿ dàng chút nào. Ngüi vi¿t n¿u không n¿m v¿ng t¿t c¿ m¿i v¿n d¿ và tuân theo m¿t phuong pháp trình bày h¿t s¿c khoa h¿c, thì ch¿c ch¿n s¿ không tránh düc s¿ l¿c l¿i trong khu r¿ng tu tüng d¿y bí ¿n c¿a Ph¿t giáo. Conze dã làm düc di¿u khó làm, và th¿m chí còn làm r¿t t¿t, khi ông gi¿i thi¿u h¿u nhu t¿t c¿ nh¿ng khuynh hüng tu tüng l¿n khác nhau trong Ph¿t giáo, và n&